Ritueelbegeleiding: Een persoonlijk afscheid met een verhaal
Iemand in je omgeving is overleden. Een intense en verdrietige tijd. Een uitvaartverzorger biedt uitkomst met de praktische zaken rondom de uitvaart, maar er moet ook worden nagedacht over de invulling van een persoonlijk en warm afscheid.
Een ritueelbegeleider, ook wel uitvaartspreker of woorddienstbegeleider genoemd, helpt bij de inhoud en vorm van dit persoonlijke afscheid. Samen gaan we op zoek naar de wensen van jou, maar ook van de overledene.
Om dit afscheid zo persoonlijk mogelijk te maken, ga ik met je in gesprek.
Ik luister naar jou als nabestaande en verdiep mij in het verhaal van de overledene.
Samen gaan we op zoek naar wat belangrijk voor de overledene was en wat jij, als nabestaande, wil meenemen in de toekomst.
Wat doet een ritueelbegeleider?
Een ritueelbegeleider is een professional die samen met de betrokkenen een dienst, ceremonie of een viering voorbereidt en die ook, namens hen en samen met hen, hierin voorgaat of spreekt.
Hij/Zij kan aanwezig zijn bij diverse scharniermomenten in het leven, bijvoorbeeld: de doop, het huwelijk/de relatiebevestiging of het afscheid.
Een ritueel kan helpend zijn bij het markeren van een belangrijk punt in het leven.
Ik hou mij voornamelijk bezig met rituelen rondom afscheid.
Wat is een ritueel?
De Landelijke Beroepsvereniging van Ritueelbegeleiders definieert een ritueel als een:
“Compositie van bewust vormgegeven handelingen waaraan de betrokken personen een bijzondere betekenis en waarde ontlenen.
In een ritueel wordt een proces gemarkeerd met behulp van symbolen, woorden, beelden, klanken, en handelingen.
Door een persoonlijk, op maat gesneden ritueel krijgt dit proces een diepere betekenis.”
Voor mij is een ritueel vooral het aandacht geven aan wat wij wellicht niet zien maar toch voelen. Ik maak dit dan vaak zichtbaar in een In Memoriam of door middel van voorwerpen die in direct verband staan met de situatie of persoon. Voor mij is het belangrijk dat een ritueel niet ‘zweverig’ is, maar vooral eer aandoet aan het leven van de overledene.
Bloemen in een bloemenband steken is tegenwoordig ook een veel gebruikt ritueel.
Waarom een ritueelbegeleider?
Soms is het moeilijk om zelf de juiste woorden te vinden of draagt een familie al een lange geschiedenis met zich mee en is het moeilijk om met elkaar te verbinden. Op deze manier kan een ritueelbegeleider verbindend zijn.
Een ritueelbegeleider probeert verhalen bij verschillende mensen op te halen en hier weer één verhaal van te maken en iedere nabestaande op zijn eigen manier betrokken te laten zijn bij het afschei.
Voorbeelden van rituelen
Er zijn heel veel simpele voorbeelden van rituelen zoals bijvoorbeeld kaarsjes aansteken op een taart met een verjaardag, het branden van een kaarsje om iemand succes te wensen, maar ook je tanden poetsen nadat je bent opgestaan.
Veel rituelen worden al van oudsher gebruikt tijdens het afscheid nemen, zoals bijvoorbeeld het aansteken van kaarsen. Veel rituelen vinden wij natuurlijk terug in een kerkelijk afscheid zoals het besprenkelen met wijwater of het bewieroken van de overledene.
Ik hou van kleine rituelen die voor het oog wellicht ‘simpel’ lijken maar een fijne impact kunnen hebben
Op de foto bij dit stuk ziet u bijvoorbeeld steentjes op een kist liggen. Aan het eind van een afscheid hebben wij aan iedere gast twee steentjes gegeven. Eén steentje om achter te laten op de kist.
Deze steentjes heb ik later verzamelt, in een mooie schaal gelegd en vervolgens aan de weduwe gegeven. Op deze manier kon zij zien hoeveel mensen er op het afscheid waren en met hen meeleefden.
Het tweede steentje had een ander doel. Wij vroegen de gasten om dit steentje mee op reis te nemen en dit steentje ergens op de wereld achter te laten.
De overledene was een reislustig persoon en op deze manier reisde hij heel fysiek mee de wereld over. We hebben daarbij de gasten verzocht om een berichtje (telefoontje, kaartje of andere vorm van contact) te sturen aan de weduwe zodat zij hoorde waar het steentje was achtergelaten.
Op deze manier kwam zij op een simpele manier weer in contact met oude vrienden, kennisen en andere belangstellenden.
In mijn ogen is dit de kracht van rituelen.
Wat kan ik voor jou betekenen?
Een afscheid is op veel manieren in te vullen. Mijn diensten zijn heel veelzijdig . Ik kan volledig invulling geven aan de complete afscheidsdienst.
Dit doe ik als nabestaanden zelf geen invulling kunnen of willen geven. Verder komt het regelmatig voor dat ik dien als back-up voor sprekers die het spannend vinden of voor nabestaanden die hulp nodig hebben bij het schrijven van hun verhaal.
In overleg met jou deel ik mijn verhaal voor het afscheid om samen de puntjes op de “i” te zetten. Ik hou ervan om een verhaal mooi rond te maken en hierin een boodschap te verwerken voor de toekomst. Dit doe ik vaak aan de hand van een persoonlijk symbool. Dit kan zijn via mooie, passende muziek, een beeld of handelingen.
Ik kan ook jouw verhaal delen tijdens het afscheid. Dit doe ik op een rustige wijze en probeer iedereen zich betrokken te laten voelen. Daarnaast zorg ik voor bruggetjes bij het aankondigen van muziek en andere sprekers.
Afscheid nemen blijft moeilijk en pijnlijk. Een persoonlijk en warm afscheid is belangrijk in het rouwproces. Ik wil je helpen om van het afscheid een mooie herinnering te maken.
Zoasl je op mijn website hebt kunnen zien, kan ik de volledige uitvaart voor jullie verzorgen maar ik werk samen met andere uitvaartverzorgers.
Om in de intense en kwetsbare tijd rondom een overlijden mensen te mogen bijstaan, ervaar ik als bijzonder en eervol.
Mijn sterke punten:
- Het schrijven en uitspreken van een levensverhaal of overweging;
- Een persoonlijke invulling bij het vormgeven van een afscheid;
- Advies bij het vinden van muziek, teksten en gedichten;
- Het maken van een beeldpresentatie door middel van foto’s;
- Het leiden van het afscheid op de dag van de uitvaart;
- De invulling van de uitvaart uit handen nemen van de uitvaartbegeleider;
Hier vind je informatie met betrekking tot de kosten.
Terug naar home.
Lees meer over Sanne Veldhuijzen